سازمان ها و مدیران شبکه همواره با یک چالش جدی در انتخاب یک نرم افزار مانیتورینگ برای شبکه خود روبرو هستند. سامانه های مانیتورینگ به دلیل داشتن ویژگی های متعدد و متفاوت از یک طرف و همچنین نیازهای خاص یک سازمان یا شرکت مانند وسعت شبکه های سازمانی، تعدد نودهای شبکه، توسعه و مقیاس پذیری شبکه و سامانه های مستقر در آن و همچنین وجود شبکه های داخلی و خارجی و اتصال شبکه ها به اینترنت و وجود سرورهای مختلف از طرف دیگر باعث شده که متخصصین شبکه را برای تصمیم گیری به منظور انتخاب سامانه مانیتورینگ با سردرگمی مواجه کند. توجه به ویژگی ها و مشخصات سامانه های مانیتورینگ در تصمیم گیری بسیار مهم و حیاتی است چرا که یک سامانه مانیتورینگ حرفه ای و مناسب با پشتیبانی از فناوری های نوین، سیستم های مجازی سازی، انعطاف پذیری، توسعه پذیری و توزیع پذیری می تواند نقش بسیار مهمی را در عملکرد و فعالیت شبکه و سامانه های آن ایفا نماید. در این مقاله به فاکتورهای انتخاب یک سامانه مانیتورینگ، متناسب با شبکه سازمانی پرداخته می شود.

چه معیارهایی در انتخاب سیستم مانیتورینگ باید مورد توجه قرار گیرد؟

معیارهای انتخاب یک سامانه مانیتورینگ برای مدیران و متخصصین شبکه می تواند متفاوت باشد و ممکن است معیارهایی برای یک متخصص در یک سازمان مهم باشد ولی برای متخصصی در سازمانی دیگر آن معیار در اولویت های بعدی قرار گیرد. در اینجا به ۸ عامل مهم برای انتخاب سامانه مانیتورینگ اشاره می شود.

• آیا سامانه مانیتورینگ، محصولی مجتمع و یکپارچه است یا بایستی در کنار آن، چندین افزودنی نصب گردد؟
• آیا سامانه مانیتورینگ به سادگی قابل پیکربندی است؟
• آیا این سامانه تمامی عملکردهای موردنیاز سازمان را دارا است؟
• آیا پیام های هشدار به صورت بلادرنگ به مدیر سیستم منتقل می شود؟
• آیا یک نفر (متخصص شبکه) می تواند سیستم را مدیریت کند؟
• آیا این سامانه به سخت افزارهای مخصوصی نیاز دارد؟
• آیا خدمات پشتیبانی و نصب برای مشتریان توسط تولید کننده و نمایندگی های آن وجود دارد؟
• آیا سامانه مانیتورینگ مقرون به صرفه است؟

شرکت های کوچک و متوسط همانند سازمان های بزرگ برای حفظ کسب و کار خود به زیرساخت های کارا و پایدار وابسته هستند. افزایش زمان فعال بودن از طریق مانیتورینگ و نقشه دستگاه های شبکه، همچنین مهیا کردن هشدارها برای خرابی های واقعی و بالقوه، یک ماموریت حیاتی و ضروری است. در بازار محصولات و خدمات امنیت فناوری اطلاعات و شبکه، راه حل ها و محصولات متنوعی برای انجام این عملکرد وجود دارد اما سازمان ها باید بهترین محصول را که با نیازمندی ها و شرایط شان مطابقت دارد را انتخاب نمایند. ۸ معیار و ملاحظه مطرح شده که در ادامه به تشریح هر یک از آنها پرداخته می شود، از نظر متخصصین فناوری اطلاعات جز معیارهای مهم هستند که به هنگام جستجو برای انتخاب نرم افزار مانیتورینگ باید مورد توجه قرار گیرند.

مجتمع و یکپارچه

یک راه حل جامع و رایگان باعث می شود تا تصمیم گیری برای خرید را راحتتر نموده و چالش های نصب را کاهش دهد و هزینه های سربار و اضافی ناشی از نصب افزودنی ها (add-on) را کاهش داده یا از آنها جلوگیری نماید. برخی از فروشندگان سامانه های مانیتورینگ شبکه یک محصول پایه را ارائه می دهند و متناظر با آن لیستی از ماژول های افزودنی را به مشتری عرضه می کنند تا به کاربر نهایی اجازه دهند تا قابلیت های سفارشی خود را ایجاد نماید که موجب پیچیدگی نصب و سردرگمی مدیر به هنگام پیکربندی گردد ولی در مقابل برخی فروشندگان محصولی یکپارچه و جامع را با تمامی ویژگی ها ارائه می دهند. متخصصین فناوری اطلاعات سازمان ها باید محصول یکپارچه را انتخاب نمایند تا اطمینان حاصل کنند که محصول مورد نظر می تواند آنچه نیاز دارند را در حال و آینده پشتیبانی نماید و از زحمت نصب افزودنی ها و هزینه های اضافی پیش بینی نشده جلوگیری نماید.

قابلیت پیکربندی

وقتی که نرم افزار مانیتورینگ نصب می شود، متخصص IT باید از دستگاه هایی که مانیتور می شوند و تحت نظارت هستند، نقشه ای تهیه نماید. بدین منظور وجود یک واسط گرافیکی کاربر پسند که نیاز به ویرایش فایل های متنی نداشته باشد، بسیار کاربردی است.

اطمینان از اینکه محصولی که مدیر شبکه انتخاب کرده است، از مکانیزم کشف خودکار (auto-discovery) قدرتمند برخوردار است و می تواند به سرعت و دقیق به پویش شبکه پرداخته و همه سخت افزارهای متصل را پیدا کرده و نرم افزارهای مورد نیاز را مانیتور کند، ضروری است. گاهی اوقات کارهای دستی نیز باید انجام شود اما برای شناسایی تجهیزات متصل اصلی نباید زمان زیادی صرف شود.

پشتیبانی از کارکردهای مختلف

 

اطلاعات عمومی در مورد زمان فعال بودن، از دست دادن بسته، زمان پاسخ و نرخ خطا به طور گسترده ای در بسیاری از راه حل های کنونی وجود دارد. اگر سازمانی در مورد اتلاف پهنای باند به شدت نگران است، باید از سامانه ای استفاده نماید که قابلیت تحلیل اطلاعات جریان پکت ها را (مانند NetFlow وsFlow ) دارا باشد. انعطاف پذیری برای مانیتور کردن هر سخت افزار، نرم افزار یا ترافیکی مهم است.

بسیاری از شبکه های بزرگ از لحاظ فیزیکی در ساختمان ها و مکان های مختلف و حتی شهرها و کشورها پراکنده هستند، لذا سامانه مانیتورینگ باید قادر باشد که از توزیع شدگی و گستردگی این شبکه ها و مدیریت واحد و متمرکز پشتیبانی نماید. مدیر شبکه می خواهد در یک نگاه اجمالی وضعیت شبکه را با بررسی نقشه شبکه و مانیتورینگ آن در یک صفحه داشته باشد تا بتواند به سرعت وضعیت و نقاط مشکل بوجود آمده را برجسته کند. وجود مجموعه ای از هشدارها و اطلاع رسانی های گوناگون به مدیر، زمانی که در محیط کار نیست، می تواند قابلیت بسیار مهمی باشد.

ایجاد نمودارها با یک کلیک و وجود گزارشات از پیش آماده، در کاهش زمان برای ارزیابی و تحلیل ها نیاز است. نظارت بر عملکرد سامانه ها و سرورهای مجازی سازی شده که امروزه در بسیاری از شبکه ها مورد استفاده قرار می گیرد ضروری است. مانیتورینگ دارایی ها، ظرفیت ترافیکی شبکه، نرم افزارها، امنیت شبکه و پیکربندی ها و همچنین نظارت و مانیتور کنترل دسترسی های شبکه از ویژگی های اساسی راه حل مانیتورینگ است.

هشداردهی بلادرنگ

اگر دستگاهی که مدیر شبکه در حال مانیتور و نظارت آن است، عملکرد سوء و نادرستی داشته باشد، یا از کار افتاده باشد، مدیر می خواهد که به سرعت از آن مطلع شود و زمان عکس العمل کاربر نهایی را کاهش دهد. بدین منظور نرم افزار باید قادر باشد، که هر ۳۰ ثانیه شبکه را نمونه برداری کند. ایجاد هشدارهای سفارشی و کاربر پسند و راه اندازی قوانین هشداردهی از ویژگی های یک سامانه مانیتورینگ مناسب است.

از آنجایی که برخی سازمان ها با کمبود کارشناسان در تیم شبکه روبرو هستند لذا مکانیزم هشداردهی که از چندین نوع هشدار (ایمیل، پیامک و…) پشتیبانی نماید، همچنین سادگی در اعلام هشدار به یک فرد و حتی انتقال به دیگری و تغییر سریع زمان بندی برای هشداردهی از ویژگی های الزامی سامانه است.

 

نیروی انسانی مورد نیاز

سامانه مانیتورینگ باید به گونه ای طراحی شده باشد که برای نصب آن نیاز چندانی به مشاوران نباشد. باید مراقب بود که برخی از راه حل های نرم افزاری خاص، نیاز به صرف زمان و تلاش زیاد دارند و از پیچیدگی های بالایی برخوردارند. به طور معمول و با داشتن یک سامانه حرفه ای، ساده و مناسب، یک نفر متخصص برای مانیتور کردن صدها دستگاه در یک سازمان با وجود داشتن مشغله و مسئولیت های مختلف، کفایت می کند. بنابراین مدیر شبکه می تواند دسترسی ۲۴ ساعته را برای مدیریت خارج از محل کار از طریق نرم افزارهای امن و قوی از راه دور به شبکه فراهم نموده و با کمک هشدارهای به موقع سامانه مانیتورینگ بهره وری شبکه را افزایش دهد.

سخت افزارهای خاص

سامانه مانیتورینگ نباید حداکثر حافظه، RAM یا پردازنده را برای عملیات خود صرف کند. سامانه مانیتورینگ نباید هزینه های محدود مدیر شبکه را برای تامین یک سرور قدرتمند بدین منظور صرف کند. در کل سامانه مانیتورینگ باید ضمن استفاده از سخت افزارهای معمولی، بیشترین کارایی و عملکرد را داشته باشد.

خدمات مشتریان

سازمان ها یا شرکت ها باید از وجود یک مرکز پشتیبانی قوی و متخصصین مجرب که به هنگام وقوع اتفاقات، مشکلات و رخدادهای ضمن نصب اولیه و پیکربندی سامانه، پیش می آید و در هر لحظه قابل دسترس و جوابگو هستند، اطمینان حاصل کنند. سیستم های مانیتورینگ، فناوری های بالغ و کاملی هستند بنابراین بعد از نصب و پیکربندی، کمترین پشتیبانی و خدمات مشتریان را نیاز دارد.

مقرون به صرفه

بازار نرم افزارهای مانیتورینگ شبکه، یک بازار به شدت رقابتی است. سازمان ها یا شرکت های متوسط و کوچک با داشتن ۱۰۰ دستگاه یا کمتر، نمی توانند هزینه های چند صد دلاری را برای لایسنس نرم افزار صرف کنند. نرم افزارهای ارزان یا رایگانی در این حوزه وجود دارند اما از پشتیبانی ضعیف، مستندات کم و پیچیدگی به هنگام نصب و پیکربندی نسبت به محصولات معتبر برخوردارند. بدین منظور توجه به عملکرد و پشتیبانی از سامانه بسیار مهم است چرا که ممکن است بعد از بهره برداری از نرم افزار هزینه های سربار زیادی را به سازمان تحمیل نماید.

یکی از نرم افزارهایی که علاوه بر داشتن پشتیبانی و خدمات مشتریان قوی و مقرون به صرفه، از نصب و پیکربندی ساده و مدیریت آسانی برخوردار است و نیاز به سخت افزارهای ویژه ای نداشته و کارکردهای مختلف را به صورت یکپارچه دارا است و از توزیع شدگی و مجازی سازی نیز پشتیبانی می کند، نرم افزار مانیتورینگ زبیکس (Zabbix) است.

نتیجه

اگر در هنگام انتخاب، به دقت عمل شود و سامانه درست و مناسب مانیتورینگ شبکه انتخاب گردد، کارایی شبکه با حداقل مدیریت و هزینه توسط متخصصین IT بهبود و ارتقاء می یابد. به طور خلاصه می توان گفت یک سامانه مانیتورینگ قدرتمند باید یکپارچه، مقرون به صرفه و قابلیت پیکربندی داشته و از کارکردهای مختلف و هشدار دهی بلادرنگ پشتیبانی کرده و علاوه بر سادگی در نصب و پیکربندی روی سخت افزارهای معمولی، برای مدیریت نیاز به نیروی انسانی زیادی نداشته و از خدمات پشتیبانی قوی توسط فروشنده برخوردار باشد.