به طور کلی محلی برای نگهداری از داده ها می باشد و از آنجا که این داده ها در تجهیزاتی مثل سرورها قرار دارند به صورت خودکار Datacenter محلی برای نگهداری سرورها و تجهیزات لازم برای ایجاد دسترسی به داده ها می باشد.
طبق استاندارد TIA942 ساختمان یا بخشی از یک ساختمان که وظیفه اصلی آن جادادن اتاق کامپیوتر و نواحی پشتیبانی است را Datacenter گویند. البته با ظهور پدیده هایی مثل Datacenterهای ماژولار که اتاقکهای (کانتینر) از پیش ساخته شده و قابل نصب در فضای باز یا هر محل دیگری هستند این تعریف همچون استاندارد قدیمی TIA942 نیاز به اصلاح دارد.

در حال حاضر برای ساخت و بهره برداری از Datacenter دو استاندارد مورد توجه قرار می گیرد:

TIA942
ANSI/BICSI 002-201
قبل از شروع به راه اندازی Datacenter باید این سوالات را بپرسیم و موارد مختلفی را مد نظر داشته باشیم:

 

محل فیزیکی 

مساحت و ابعاد

در انتخاب محل Datacenter باید این نکته مورد توجه قرار بگیرد که محل قرارگرفتن سرورها و رک ها و دستگاههایی مثل ژنراتور و تجهیزات برق اظطراری به چه مقدار فضا نیاز دارند زیرا اگر فضا بیش از مقدار نیاز در نظر گرفته شود هزینه هایی مثل تجهیزات تهویه و فضاسازی و ... تحمیل می شود و اگر فضا کمتر از حد مورد نیاز باشد متعاقبا هزینه های توسعه پیش می آید که آنهم اگر غیر ممکن نباشد گاهی بالاتر از یک محل جدید خواهد بود.

موقعیت جفرافیایی

عدم نزدیکی محل Datacenter به عوامل طبیعی خطر آفرین از جمله رودخانه ، معادن ، آبراه یا خط ساحلی، کانالها، مخازن، سدها، دشت سیلابی و همچنین حداقل 3 متر ارتفاع از سطح بالای سیل نکات اولیه انتخاب محل جغرافیای هستند.

زلزله:

-  آیا محل مورد نظر مثل جزایر ژاپن بسیار زلزله خیز است یا نیاز به هزینه کمتری برای پیشگیری از خطرات زلزله وجود دارد؟ 

- موارد مربوط به مقاومت ساختمان در برابر زلزله تا چه حد رعایت شده؟

- آیا در محل دیتا سنتر سابقه وجود ریزش زمین یا نشست خاک وجود دارد و خاک محل از این بابت آزمایش شده؟

- آیا دمای منطقه جغرافیایی بیش از حد لازم بالا نیست؟

بالا بودن بیش از حد دما در مناطق گرم ضمن بالابردن هزینه های تهویه هزینه نگهداری تجهیزات را بالا برده و عمر تجهیزات را کاهش می دهد. همچنین سرمای بیش از حد یا رطوبت بیش از اندازه یا کمتر از مقدار لازم باعث بروز خطا در تجهیزات می شوند. رطوبت زیر 30 درصد موجب تخلیه الکترو استاتیکی و رطوبت بالای 60 درصد موجب خرابی مدارهای الکتریکی سرورها می شود.

بر اساس استاندارد  BICSI:

- کمترین حد دما 18 درجه

- بالاترین حد دما 27 درجه

- کمترین حد رطوبت 30%

- بالاترین حد رطوبت 60%

طبقه محل Datacenter

- اگر همسطح زمین نیست آیا محل مجهز به آسانسور حمل بار برای حمل تجهیزات سنگینی از جمله باطریها یا ژنراتور می باشد؟ 

- آیا آسانسورهای موجود قابلیت حمل بار با ابعاد و وزن مورد نیاز را دارند؟

- آیا ابعاد دربهای ورودی محل به اندازه ای طراحی شده که تجهیزات امکان ورود به آن را داشته باشند؟

 نظارت و حراست فیزیکی

شامل موارد مهمی مثل مانیتورینگ محل توسط دوربین های مدار بسته و حفاظ های ضد سرقت، روشهای چند لایه تشخیص خودکار و غیر خودکار افزاد و تجهیزات مجاز جهت ورود به مرکز داده.

روشهای دسترسی موجود در محل به پهنای باند چیست؟

- آیا امکان اتصال خطوط فیبر نوری یا سایر تجهیزات انتقال اطلاعات با سرعت بالا و مطمئن وجود دارد یا فقط به صورت تئوری امکان ارتباط بررسی شده؟

- مواردی از جمله موانع جفرافیایی برای ارتباطات بدون سیم یا نزدیکی مراکز مخابراتی.

هزینه و بودجه تا چه حد نزدیک هستند؟

آیا بودجه در نظر گرفته شده با کلاس Datacenter مورد نظر همخوانی دارد یا ممکن است پروژه ای را شروع کنیم که محکوم به نیمه کاره ماندن است؟

تعیین منابع انرژی الکتریکی اصلی و اظطراری و تخمین توان مورد نیاز

آیا نیروگاههای اطراف امکان تامین برق مورد استفاده را دارند؟ آیا امکان قرار دادن ژنراتور در محل وجود دارد.

روشهای کنترل دما و تهویه

با توجه به موقعیت جغرافیایی و بودجه چه نوع تجهیزاتی و به چه میزان برای تهویه مرکز داده پیش بینی شده؟

آیا درنقشه Datacenter طراحی راهرو گرم و راهرو سرد جهت هدایت گرما و سرما پیش بینی شده:

 

روشهای تشخیص و سرکوب آتش

تشخیص و اطفا حریق دو مرحله مجزا و مرتبط هستند. میزان و نوع مواد مورد نیاز برای اطفا حریق و محل قرارگیری آنها باید مشخص شود. گازهای مورد استفاده برای تجهیزات سرکوب آتش در Datacenter معمولا هالون1301 و CO2 و برخی گازهای دیگر می باشد.

فضاها:

در یک مرکز داده فضاها بر اساس استاندارد تقسیم می شوند و می توانند شامل موارد زیر باشند:

- فضای ورودی

- فضای عمومی و اداری

- اتاق اصلی سرورها

- اتاق کنترل و پشتیبانی

- داکتها و محلهای ورودی و خروجی دیتای مخابراتی

- در صورت وجود نیاز به دکل پیش بینی ارتفاع و محل آن

- اتاق باطری و تجهیزات برق اظطراری

- محل تجهیزات تهویه بیرونی و داخلی

- محل ژنراتور

- مخازن سرکوب آتش

- مخزن سوخت ژنراتور (با رعایت فاصله مناسب و نکات ایمنی)

- محل بارگیری تجهیزات

- پارکینگ یا محوطه ورودی کامیونهای حمل کننده تجهیزات

 

طبقه بندی کلاس Datacenter بر اساس تیر  Tier

یکی از مهمترین و اساسی ترین سوالات کلاس یا تییرTier  مورد نیاز است در این Datacenter تییر مورد نظر کدام است؟
تفاوت تییر یا کلاس در دیتا سنتر بر اساس اهمیت مشخص می شود و Tier یک Datacenter نشان دهنده این است که تا چه حد این Datacenter در شرایط مختلف می تواند پایدار باشد در حال حاضر 4 کلاس یا تییر برای Datacenter تعریف شده و وجه تمایز اصلی آنها افزونگی یا Redundancy است که هر چه این مورد بیشتر باشد هزینه بالاتری را نیز طلب می کند.

Tier 1
Uptime: 99.671%

- در استانداردهای موجود این کلاس حداکثر می تواند تا 28.8 ساعت در سال غیر فعال باشد.

- تهویه: یک سری بدون نیاز به پشتیبان

- تشخیص و سرکوب آتش: ملزم نشده.

- Backbone Pathway پیش بینی نشده.

- برق اصلی شرکت برق منطقه ای است و برق اصلی پشتیبان دیگری از نیروگاه دیگر در صورت قطعی برق اصلی پیش بینی نشده.

- در  T1 Datacenterپیش بینی تامین برق اظطراری و یا سوخت ژنراتور در محل را تا 12 ساعت انجام می دهد.

- برق اظطراری UPS و ژنراتور

- در این کلاس هیچگونه افزونگی یا Redundancy پیش بینی نشده.

- تنها مزیتی که منجر به انتخاب این کلاس از Datacenter می شود هزینه و میزان بازده اقتصادی Datacenter است.

Tier 2
Uptime: 99.749%

- در این کلاس بیکاری مجاز 22 ساعت در سال است.

- تهویه: یک سری بدون نیاز به پشتیبان

- Backbone Pathway پیش بینی نشده

- تشخیص و سرکوب آتش: ملزم نشده.

- برق اصلی شرکت برق محلی است و در صورت قطعی برق اصلی پشتیبان پیش بینی نشده.

- برق اضطراری UPS و ژنراتور

- افزونگی ژنراتور دوم و UPS دوم

- تفاوت T1 و T2 در استفاده از UPS جایگزین و پشتیبان UPS اول و همچنین استفاده از 2 ژنراتور یکی اصلی به عنوان  پشتیبان برق نیروگاهی و دومی جایگزین مواقع خرابی ژنراتور اول است.

Tier 3
Uptime: 99.982%

- در این نوع از مرکز داده حداکثر مجاز بیکاری 1.6 ساعت در سال است.

- تجهیزات تهویه: 2 سری.

- برق اظطراری UPS و ژنراتور

- سیستم تشخیص و سرکوب آتش: ضروری

- Pathway خط پرسرعت اینترنت: ضروری

- این سطح باید دارای 2 منبع برق اصلی باشد وژنوراتورها باید با N متقاضی دریافت برق در مرکز داده بدون محدودیت در مدت برق رسانی فعال باشند، در این سطح مرکز داده قطع برق منطقه ای نیروگاه محلی یک خرابی محسوب نمی شود و یک وضعیت مورد انتطار در نظر گرفته می شود. تجهیزات ژنراتور و برق محلی باید تستهای بای پس و نگهداری همزمان را پاس کنند.

- افزونگی: برق اصلی دوم از نیروگاه دوم، ژنراتور دوم و UPS دوم در خط برق اصلی در این سطح خط برق دوم دارای ژنراتور و UPS نیست.

 

Tier 4 
Uptime: 99.995%

- در این سطح از دیتا سنتر بیکاری مجاز 0.4 ساعت در سال پیش بینی شده. 24 دقیقه در سال.

- مرکز داده ای که از هر نظر Redundancy ضروری است و تقریبا اکثر تجهیزات زیربنایی مثل تامین برق اصلی و اضطراری، سیستم های تهویه و ... از هر کدام 2 مورد مجزا مورد استفاده قرار می گیرد.

- تجهیزات تهویه: 2 سری

- برق اظطراری UPS و ژنراتور

- سیستم تشخیص و سرکوب آتش: ضروری

- Pathway خط پرسرعت اینترنت: ضروری

- این سطح Datacenter باید دارای 2 منبع برق اصلی از دو نیروگاه جداگانه باشد وژنراتور آن باید به N متقاضی دریافت برق در مرکز داده بدون محدودیت در مدت برق رسانی فعال باشد.در این سطح مرکز داده قطع برق منطقه ای نیروگاه محلی یک خرابی محسوب نمی شود و یک وضعیت مورد انتطار در نظر گرفته میشود. تجهیزات ژنراتور و برق محلی باید تستهای بای پس و نگهداری همزمان را پاس کنند. تفاوت عمده قسمت تامین برق این سطح با Tier3 در وجود 2 ژنراتور پشتیبان در خط برق دوم می باشد که در این خط توزیع 2 UPS هم افزوده شده است.