بررسی فنآوری پردازش ابری
تغییر، دگرگونی و پایانناپذیری از ماهیتهای فنآوری هستند، بنابراین شما هر چند سال یكبار شاهد یك فنآوری جدید هستید، فنآوری كه همه ساختار و مفاهیم و فرضیههای قبلی را تغییر داده یا حتی برعكس آنها عمل میكند و شما را متعجب و حیرتانگیز خواهد كرد. وقتی وب متولد شد، همه شگفتزده شدند. چند سال بعد وب 2 آمد و بسیاری از مفاهیم و كاركردهای وب را تغییر داد و جهان تازهای را پیش روی كاربران وب قرار داد كه باز هم شگفتزده شدند و تا چند سال پس از آن باور نداشتند، همان وب قبلی، چنین قابلیتها و امكاناتی داشته و آنها بیخبر بودهاند. اما وب 2 نیز پایان راه نبود و فنآوریهای جدیدی مطرح و ایدهپردازی شدند و به ترتیب آزمایش و اجرا شدند و موفق شده یا شكست خوردند و از پایاننامههای دانشگاهی و مستندات آزمایشگاهی فراتر نرفتند. یكی از فنآوریهایی كه چند سال پیش مطرح شد و جنجال و هیاهوی زیادی به راه انداخت و در سال 2009 و 2010 جامعه عمل پوشید و كاملاً اجرایی شد، فنآوری محاسبات ابری (Cloud Computing) است. عبارت Cloud را امروزه زیاد میشنوید و در كتابها و آگهیهای شركتها و نرمافزارها میبینید و اگر كمی در اینترنت جست وجو کنید، دهها هزار سایت و فروم و وبلاگ و اسناد الكترونیكی درباره آن خواهید دید. در این مقاله میخواهیم درباره همین Cloud صحبت كنیم و بگوئیم، چرا این فنآوری باز هم همه را شگفتزده كرده و موجب تغییر بسیاری از باورها و مفاهیم و قوانین پذیرفته شده توسط كاربران اینترنتی شده است. همچنین به دنبال این موضوع هستیم كه، آیا Cloud فقط برای شركتهای بزرگ است یا كاربران خانگی هم میتوانند مشتری Cloud باشند و از این فنآوری استفاده كنند.
فنآوری Cloud سه قابلیت مهم دارد:
1- منابع نرمافزاری و سختافزاری خارج از سیستم و سازمان هستند،
2- این منابع از طریق اینترنت قابل دسترس هستند،
3- هزینه استفاده از منابع كمتر بوده و باعث صرفهجویی خواهد شد.
تعریف Cloud
نخست باید بگوئیم، محاسبات ابری (Cloud Computing) چیست؟
ایده Cloud ارائه همه نوع خدمات نرمافزاری و سختافزاری روی بستری مانند اینترنت است. به عنوان مثال، شما بتوانید با استفاده از اینترنت و بدون نیاز به نصب، از یك نرمافزار استفاده كنید. مثال بعدی، استفاده از قدرت پردازشی كامپیوترهای دیگر روی اینترنت است. بهعنوان مثال، شما به ویرایش یك فیلم نیاز دارید اما نمیتوانید با سختافزار سیستم خودتان اینكار را انجام دهید. در این شرایط به اینترنت متصل شده و قستمی از كار را با كمك چند كامپیوتر دیگر روی اینترنت كه البته نه به آنها دسترسی دارید و نه آنها را میشناسید، انجام دهید. ذخیرهسازی و پشتیبانگیری اطلاعات روی اینترنت، استفاده از نرمافزارها و سختافزارها، مشاهده و تغییر اطلاعات، محاسبات و استفاده از قدرتهای پردازشی، پایگاه داده و هر نوع خدمات دیگری كه فرض میكنید با استفاده از Cloud روی اینترنت قابل استفاده و ارائه است. مثال دیگری كه شاید شما را به مفهوم Cloud نزدیكتر كند، استفاده از آنتیویروسهای مبتنی بر Cloud است. در اینجا دیگر شما هیچ آنتیویروسی را روی سیستم خود نصب نمیكنید و به نصب نیازی ندارید. كافیست به اینترنت متصل شده و دكمه اجرای یك آنتیویروس Cloud را بزنید تا از طریق اینترنت تمام سیستم شما محافظت، اسكن و مراقبت شود و اگر ویروسی خواست روی سیستم بنشیند، توسط این آنتیویروس شناسایی و پاكسازی میشود. مزیت استفاده از آنتیویروس Cloud این است كه دیگر از حجم، قدرت، پردازنده و حافظه سیستم شما كاسته نمیشود و در عوض به بزرگترین بانك اطلاعاتی و سرورهای آنتیویروس متصل هستید و محافظت از سیستم شما چندین برابر یك آنتی ویروس معمولی است. ابزار Google Docs یكی از بهترین مثالها برای Cloud است. شما از این ابزار بدون نصب یا هر كاری دیگری استفاده میكنید و اطلاعات خود را نیز روی همان اینترنت قرار میدهید. به هیچ نوع تنظمیات یا مقدمات اولیه نیز نیاز ندارید. بنابراین محاسبات ابری یعنی استفاده از سرویسهای نرمافزاری و سختافزاری روی اینترنت یا به اشتراك گذاری منابع نرمافزاری و سختافزاری روی اینترنت. در Cloud یك طرف كاربران هستند، طرف دیگر سرویسدهندگان و اینترنت هم بستر ارتباطی این دو طرف است. در حقیقت، Cloud تمام اینترنت و كاربران روی آن را برای شما به یك سیستم شخصی تبدیل میكند و شما دیگر محدودیتهای حجمی و پردازشی و نرمافزاری ندارید.
تصویر 1
چرا ابر؟
برای خیلیها سؤال است كه چرا این فنآوری را محاسبات ابری یا Computing Cloud میگویند. از اولین روزهایی كه اینترنت به وجود آمد، برای ترسیم آن از ابر استفاده كردند و شما همه جا اینترنت را با یك ابر میبینید. ابر در اینجا كنایه از كامپیوترها و سرورها و تجهیزات ارتباطی مانند روتر و سوئیچ است كه در كنار یكدیگر یك بستر مانند اینترنت را تشكیل میدهند. اما چون نمیتوانید دقیقاً بگوئید به عنوان مثال، در اینترنت چند كامپیوتر، سرور و روتر وجود دارد، یك فضای فرضی را ترسیم میكنید كه شبیه ابر است. پس ابر، همان اینترنت است و وقتی در كنار محاسبات میآید، همان مفهوم پردازش و ارائه خدمات روی اینترنت را تداعی و ترجمه میكند.
تصویر 2
فنآوریهای مشابه و متفاوت
سؤال بعدی این است كه با تعریف بالا، Cloud همان Virtualization ،Grid Computing ،Utility Computing ،Autonomic Computing یا Internet Computing نیست؟ Cloud از این فنآوریها استفاده میكند اما بسیار فراتر و گستردهتر از آنهاست. فنآوریهای بالا به شدت به سختافزار و نرمافزار و در كل، پلتفرم وابسته هستند. بهعنوان مثال، وابسته به فنآوریهای مایكروسافت یا اپنسورس. اما Cloud كاملاً از پلتفرم مستقل است و یك كامپیوتر لینوكسی میتواند از سرویسهای مایكروسافتی استفاده كند و برعكس. در فنآوری Cloud به شدت از مجازیسازی استفاده میشود و در حقیقت یك ضلع Cloud را تشكیل میدهد. همچنین Cloud با Utility Computing شباهتهای زیادی دارد. در تصویر زیر وضعیت و جایگاه فنآوری Cloud در مقایسه با دیگر فنآوریهای مشابه ترسیم شده است.
تصویر 3
تاریخچه Cloud
بد نیست، نگاهی به تاریخچه Cloud داشته باشیم. در سال 1960، جان مككارتی (John McCarthy) از بزرگان هوش مصنوعی یك پیشبینی كرد كه البته زیاد جدی گرفته نشد: «روزی خواهد رسید كه محاسبات جزئی از خدمات عمومی سازمانها باشد.» این عبارت كه ترجمه «Computation may someday be organized as a public utility» است، همان مفهوم Cloud امروزی را بیان میكند. اما عبارت Cloud Computing دقیقاً در سال 1997 توسط Ramnath Chellappa استفاده شد. از سال 1960 تا 1997 تقریباً میتوانیم بگوییم، فنآوری در حال ساخت بسترCloud بوده است و كمتر كسی به فكر ارائه خدمات این چنینی روی اینترنت بود. اولین شركتهایی كه Cloud را كلید زدند و برخی از مفاهیم آن را مطرح كردند، Dot-Com Bubble و Amazon بودند. شركت داتكام بابل متوجه شده بود در یك شبكه كامپیوتری تنها كمتر از ده درصد قدرت هر سیستم استفاده میشود و بیش از نود درصد قدرت پردازشی و منابع سیستم بدون استفاده هستند، بنابراین این ایده را مطرح كرد كه در یك شبكه از منابع و قدرت پردازشی سیستمها استفاده شود. آمازون هم با راهاندازی سرویس AWS یا Amazon Web Service خود در سال2006 بهطور عملی یك سرویس مبتنی بر محاسبات ابری را به مشتریان ارائه داد. به دنبال آمازون، در سال 2007 شركتهایی مانند گوگل و IBM هم سرویسهای Cloud خود را ارائه كردند كه البته نه با نام Cloud اما همان مفهوم را پیادهسازی كرده بودند.
به زودی تمام اینترنت همچون یك سیستم در اختیار كاربران خانگی و شركتهای بزرگ و كوچك خواهد بود تا بتوانند سیستم عامل و نرمافزار خود را از روی اینترنت اجرا كنند، تمام اطلاعات روی هارددیسك را به روی اینترنت منتقل كنند و البته هر كجا سیستم آنها از نظر سختافزاری با مشکل روبه رو شد، از اینترنت كمك بگیرند.
معماری Cloud
مانند هر فنآوری دیگری، باید معماری و ساختار Cloud را نیز مرور كنیم تا بهتر بتوانیم با اجزاء و سیستم آن آشنا شده و چگونگی كاركرد آن را درك كنیم. بهطور خیلی ساده، معماری Cloud شامل دو بخش كلاینت و سرور یا بهتر بگوییم End Front و End Back است. Front End همان نرمافزارها، كاربرها و شركتهایی هستند كه از سرویسهای Cloud استفاده میكنند. بهعنوان مثال، یك برنامه مرورگر وب كه امكان اتصال به اینترنت و دریافت سرویسها را فراهم میكند، یك بخش از Cloud است كه در اصطلاح بخش «جلویی» و "نمایان" Cloud نامیده میشود. Back End دستگاههای ذخیرهسازی، سرورها، سختافزار، بستر اینترنت، تجهیزات ارتباطی و پلتفرمهایی هستند كه سرویسهای Cloud را روی اینترنت ارائه میكنند. Back End فنآوری Cloud اغلب توسط یك شركت یا مدیر سیستم، مدیریت و كنترل میشود و به تناسب هر كاربر، سرویسهای موردنیاز، مجوزها، ترافیك، هماهنگی و تعریف پروتكلها و موارد دیگر را انجام میدهد. در همین بخش است كه مدیر سیستم میتواند از فنآوریهایی مانند مجازیسازی استفاده كند و یك سختافزار فیزیكی را به چندین سختافزار مجازی تبدیل و هر یك را در اختیار یك مشتری قرار دهد. همچنین برای ذخیره اطلاعات، در ظاهر به نظر میرسد، هیچ محدودیتی وجود ندارد اما در عمل هر سیستمی یك حداكثر ظرفیت ذخیره اطلاعات دارد، بنابراین مجازیسازی در كنار فنآوریهایی مانند Cluster و Grid به كمك سرویسدهنده میآیند تا به مشتریها یك ظرفیت نامحدود ترافیك و ذخیرهسازی اطلاعات بدهد. مهمترین جزء Cloud "اطلاعات" هستند و یكی از چالشهای اصلی این فنآوری در حال حاضر نیز محرمانگی و نگهداری ایمن اطلاعات است.
تصویر 4
انواع Cloud
در کل، تاکنون سه نوع Cloud پیادهسازی و استفاده شده است. هر یك نیز به ترتیب توسعه و رشد و رفع مشكلات Cloud ظهور یافته و مورد استقبال شركتها و كاربران قرار گرفتهاند.
تصویر 5
تصویر 6
SaaS
Software as a Service یا نرمافزار بهعنوان سرویس، اولین نوع و سادهترین نوع Cloud است. SaaS مدلی است كه در آن نرمافزار بدون نیاز به نصب روی كامپیوتر یا سیستم میزبان از طریق اینترنت استفاده میشود. نرمافزارهای Cloud همگی قابلیت كار تحت اینترنت و شبكه را داشته و نگهداری و رفع اشكال آنها بسیار ساده و در سمت سرور صورت میگیرد. در حقیقت، كاربر به هیچ عنوان درگیر پیچیدگیهای نصب و تنظیمات و اشكالزدایی نرمافزار نمیشود و برای نگهداری آن نیز نباید هزینه كند. نمونههایی از SaaS، نرمافزارهای آفیس اداری، گوگل، نرمافزارهای CRM، نرمافزارهای مدیریت محتوای وب، Zoho وSalesforce هستند.
PaaS
Platform as a Service یا پلتفرم بهعنوان سرویس، مدلی توسعه یافتهتر از SaaS است و انواع ابزارها و امكانات و نیازمندیهای تولید نرمافزار را در اختیار كاربران و مشتری قرار میدهد. یعنی در این مدل كاربر فقط استفادهكننده از نرمافزار نیست و میتواند خودش بدون هیچ تخصص یا برنامهنویسی سرویس و نرمافزار خود را تحت وب ساخته و راهاندازی كند و به نصب ابزارهای برنامهنویسی و مدیریت پروژه و اینجور چیزها نیازی ندارد. در PaaS تمام نرمافزار در یك محیط ساخته شده و در همان محیط نیز اجرا میشود. همانطور كه از نام این مدل مشخص است، كاربر فراپلتفرم عمل كرده و میتواند با یك پلتفرم، نرمافزاری تحت وب و پلتفرم دیگری بسازد و استفاده کند. رواج این مدل یك انقلاب نرمافزاری برای بسیاری از شركتها و سازمانهای بزرگ بود. نمونه PaaS سیستمعامل Cloud مایكروسافت یا Azure ،Ning و BungeeLabs هستند.
HasS
Hardware as a Service یا سختافزار بهعنوان سرویس نیز در این یكی دو سال اخیر و به همت همكاری شركتهای بزرگ سازنده پردازندهها و منابع سختافزاری و فنآوری اشتراكگذاری منابع سختافزاری استقبال شدهاست و با وجودی كه چالشهای اساسی پیش رو دارد اما در حال تبدیل به یك مدل بسیار كاربردی و عملی برای شركتها است. در این مدل، سختافزار نیز بهعنوان سرویس ارائه میشود. بهعنوان مثال، شما در اینترنت به یك شركت ارائهدهنده Cloud اعلام میکنید، من یك پردازنده چهارهستهای به همراه هشت گیگابایت حافظه و یك هارددیسك صد گیگابایتی به مدت یك ماه نیاز دارم. نمونه این سرویس، Blue Cloud شركت IBM، سرویسهای آمازون، FlexiScale و SugerSinc هستند. از این سرویس در برخی از سایتها بهعنوان IaaS نیز یاد میشود.
برای درك و آشنایی بیشتر با Cloud و اینكه واقعاً Cloud یك فنآوری عجیب و غریب و مخصوص شركتهایی خاص است یا كاربران معمولی اینترنت هم مشتری آن هستند، چند Cloud معروف و پیشرو را بهعنوان نمونه، میآوریم.
گوگل
در دسترسترین Cloud، ابزارهای Google Docs هستند. شما میتوانید وارد اینترنت شوید و با مراجعه به سایت گوگل و انتخاب این ابزارها، مانند نرمافزارهای آفیس مایكروسافت روی اینترنت از ابزارهای آفیس گوگل استفاده كنید. اطلاعات خود را درج و ذخیره یا روی گوگل آپلود کرده و در یك نشانی خاص برای خودتان روی وب نگهداری كنید تا در آینده دوباره به سراغ آنها بیایید. توجه كنید، در استفاده از این ابزارها نه نرمافزاری نصب شد، نه مهم است كه با كدام سیستمعامل و چه فرمتی اطلاعات را آپلود و استفاده میكنید، نه فونت اطلاعات یا فرمتهای خاص اهمیت دارد و مهمتر اینكه این اطلاعات اصلاً روی هارددیسك شما نیست و روی اینترنت اما در اختیار شما است و هر زمان از هر سیستم و مكانی میتوانید به آنها دسترسی پیدا كنید. سرویسهای دیگری از گوگل مانند Gmail نیز به نوعی Cloud هستند. چون شما هنگامی كه در حال استفاده از Gmail هستید، به نصب هیچ نرمافزاری نیاز ندارید و با هر سیستمعامل و از هر مكانی میتوانید به آن دسترسی داشته و همچنین اطلاعات خود را روی آن ذخیره كنید.
تصویر 7
آمازون
مثال بعدی آمازون، یكی از شركتهای پیشرو در محاسبات ابری و ارائه خدمات مبتنی بر Cloud است. این شركت چهار نوع خدمات تحت عنوان AWS ارائه میكند كه شامل خدمات فضای ذخیرهسازی S3 یا (Service Simple Storage )، پردازش كامپیوتریEC2 یا (Elastic Compute Cloud)، ارسال و دریافت و ذخیره پیام (Simple Queuing Service) و سیستم مدیریت بانك اطلاعاتی (Simple DB) است. S3 امكان آرشیو و ذخیره انواع اطلاعات مانند تصاویر، صوت، ویدئو، اطلاعاتی بانكی، اطلاعات پردازشی و... را فراهم میكند. شركتها میتوانند تمام منابع اطلاعاتی خود را روی S3 و با سرویسها و خدمات متغیر قراردهند و یك نسخه پشتیبانی خیلی خوب داشته باشند. آمازون فقط امكان ذخیرهسازی را فراهم نكرده، بلکه با نرمافزارهایی مانند Sonian امكان دسترسی سادهتر و سریعتر را فراهم میكند. سرویس EC2 این شركت نیز از طرف شركتها استقبال فراوانی شدهاست و در عمل آنها را از محدودیتهای پردازشی و محاسباتی رهایی بخشیده و میتوانند به راحتی با خرید انواع سرویسهای موردنیاز كارهای خود را انجام دهند.
تصویر 8
مایكروسافت
مایكروسافت شركت بعدی است كه حسابی دارد روی Cloud سرمایهگذاری میكند و انواع سرویسهای Cloud مبتنی بر وب مانند ،Windows Live ،Xbox Live ،Office Live را راهاندازی كرده است. شما در این سرویسها كه از طریق اینترنت قابل استفاده هستند و قبل از آن هم باید خریداری شوند و اشتراك آنها را داشته باشید، میتوانید تمام كارهای سیستمعاملی خود را انجام دهید، آنلاین بازی كنید و اسناد اداری خود را بسازید یا تغییر دهید. البته سرویسهای مایكروسافت به اینها محدود نمیشود و Exchange ،Share Point ،MatrixDB ،Biz Talk Service و البته سیستمعامل Windows Azure (بخوانید ویندوز اَژر) نیز راهاندازی شدهاند و شركتهای مشتری مایكروسافت، خوشحال و راضی از این سرویسهای تحت وب استفاده میكنند و دیگر به نصب، تعمیر یا نگهداری آنها نیز نیازی ندارند.
تصویر 9
IBM
شركت IBM نیز سرویس Blue Cloud خود را ارائه داده است كه شامل سرورهای لینوكسی، نرمافزارهای مدیریت پردازشهای موازی و نرمافزارهای سیستمی خود IBM است. Blue Cloud یك مركز داده سازمانی اشتراكی مانند وب با قابلیت دسترسی در سراسر جهان میسازد و شركتهای بزرگ میتوانند به راحتی یك مركز داده بزرگ توزیعشده در تمام جهان را داشته باشند. بهطور حتم، این سرویس مخصوص شركتهای بزرگ چند ملیتی است و كاربران عادی كمتر به سراغ آن میروند.
تصویر 10
پاندا
شركت امنیتی Panda نیز یك آنتیویروس مبتنی بر Cloud عرضه كرده است كه با اتصال دائمی به سرور میتواند از سیستم شما محافظت كند. شما این آنتیویروس را روی سیستم خودتان نصب نمیكنید و در حقیقت، فقط یك رابط گرافیكی برای نصب، دانلود میكنید و بانك اطلاعاتی آنتیویروس و سیستم اسكن آن روی اینترنت وجود دارد و سیستم شما از طریق اینترنت جستوجو و ویروسزدایی میشود. با هر بار اتصال به اینترنت، به سرور پاندا متصل میشوید و سیستم شما از راه دور محافظت میشود. هنگام تشخیص یك مورد مشكوك نیز خیلی سریع با اتصال به اینترنت میتوانید وضعیت آن را مشخص كنید. حجم این آنتیویروس رایگان، برای نصب فقط سیصد كیلوبایت است.
تصویر 11
SUSE Studio
جامعه اپنسورس در مقابل فنآوری Cloud بیكار ننشسته و مانند دیگر فنآوریها خیلی سریع پیادهسازی شدهاست. اوبونتو بهعنوان یك سرویس روی بسیاری از سایتهای Cloud وجود دارد و نسخه سرور آن تحت اینترنت استفاده میشود. اما یك نمونه عینی،SUSE Studio است كه تحت اینترنت امكان ساخت، سفارشیسازی و ذخیره كردن یك توزیع سفارشی لینوكس مبتنی بر هسته لینوكس و برنامههای كاربردی سوزی ناول را فراهم میكند. شما میتوانید یك فایل ISO مطابق نیازها و علاقه خود تحت اینترنت از لینوكس بسازید و همانجا نیز ذخیره كنید تا بعدها و روی سیستم دیگر استفاده شود.
تصویر 12
Zoho
یكی دیگر از پیش قرآولان Cloud و سرویسهای مبتنی بر وب روی اینترنت، سایت Zoho است. روی این سایت بیش از بیست نوع سرویس كاملاً مستقل و Cloud مانند سرویس ایمیل، آفیس اداری، چت، تالار گفتمان، اشتراكگذاری اطلاعات، اشتراكگذاری و مدیریت پروژهها و سرویسهای مخصوص شركتهای تجاری كوچك و بزرگ ارائه میشود. در حال حاضر، بیش از سه میلیون نفر در حال استفاده از این سرویسها هستند.
تصویر 13
SugarSync
این سایت یك فضای دو گیگابایتی رایگان برای ذخیره هر نوع اطلاعات روی اینترنت در اختیار كاربران خانگی قرار میدهد. شركتهای تجاری میتوانند با پرداخت هزینهای این فضا را بیشتر و تا سی گیگابایت توسعه دهند. سرویسهای مختلفی نیز روی این فضا مانند دسترسی از راه دور، پشتیبانگیری، همسانسازی و هماهنگسازی اطلاعات روی سایت و دستگاههایی مانند نوتبوك، گوشی تلفنهمراه، آیفون و اندروید ارائه میشود.
تصویر 14
نمونههای زیاد دیگری از Cloud مانند EMC ،Salesforce ،FotoFlexer ،Spotify ،Oracle و... هستند كه سعی میكنیم در مقاله دیگری آنها را معرفی کرده و نحوه كارشان را آموزش دهیم.
آینده پیش رو...
محاسبات ابری با همه مزیتها و سرویسهایی كه ارائه میدهد، دارای چالشها و سؤالات بیجواب زیادی است. بهطوری كه در سال 2010، بیش از صد كنفرانس و سمینار بینالمللی در كشورهای مختلف برای برداشتن منعهای قانونی و ایجاد اطمینان و قانونگذاری و رفع ابهامات درباره Cloud برگزارشدهاست. مباحثی همچون محرمانگی اطلاعات، دسترسپذیری اطلاعات، بسترهای مختلف كشورها برای استفاده از سرویسهای Cloud، قوانین كشورها و محدودیتهای سختافزاری و نرمافزاری از جمله موانع پیش روی Cloud هستند. بهعنوان مثال، بسیاری از كارشناسان معتقدند، امنیت مبتنی بر Cloud امكانپذیر نیست و كاربران نمیتوانند اعتماد كنند و محرمانهترین اطلاعات خود را روی اینترنت منتقل یا جابهجا کرده یا امكان دسترسی یك نرمافزار روی اینترنت را به حساسترین اطلاعات روی هارددیسك خود بدهند. همچنین مباحث مربوط به كپیرایت و مجوزها نیز درباره Cloud مطرح است.
تصویر 15
اما همگان در این موضوع اتفاقنظر دارند كه Cloud آیندهای جذاب و جدید را برای كاربران اینترنت رقم خواهد زد؛ آیندهای كه در آن كاربر به هیچ سختافزار یا نرمافزار یا سیستمعاملی نیاز نداشته و فقط با یك رابط كاربری ساده به اینترنت متصل میشود و از آن مانند یك سیستم شخصی استفاده میكند.