شرکت سیسکو بدون تردید یکی از مهمترین فعالان در حوزه شبکه‌سازی و ارتباطات در صنعت IT محسوب می‌شود. گرچه این شرکت مدارک متعددی را در حوزه شبکه تعریف و ارائه می ‌کند با این وجود مدارکCCNA , CCNP و CCIE از شناخته شده ‌ترین مدارک سیسکو به شمار می ‌روند. مدارکی که توسط این شرکت ارائه می‌شود در پنج سطح کلی تعریف شده‌اند که شامل Entry Associate, Professional, و Expert هستند.

سیسکو در این سطوح متفاوت موضوعات و مباحث شبکه‌سازی را بسته به میزان اهمیت آنها در گروههای Routing و Switching، طراحی، امنیت شبکه، تامین کننده سرویس، شبکه ‌های Voice، شبکه‌ های بیسیم و Storage Networking تقسیم‌ بندی کرده است. تمامی مدارک سیسکو به مدت سه سال معتبر می‌باشند.

در صورتی که یکی از مدارک سیسکو را کسب کرده باشید به مدت سه سال مهلت خواهید داشت که در آزمون سطح بالاتر شرکت کرده یا در آزمون مدرک قبلی خود ثبت‌ نام و آن‌ را مجددا تمدید نمائید. هر یک از آزمونهای تعریف شده توسط سیسکو علاوه بر یک نام از یک کد اختصاصی و منحصر به فرد نیز برخوردارند که این کدها سطوح آزمونها را از یکدیگر تفکیک کرده و قابل شناسایی می‌کنند. بنابراین در هنگام مطالعه و یا ثبت ‌نام در آزمونهای سیسکو باید به کد آزمون نیز توجه داشته باشید.

CCENT (Cisco Certified Entry Networking Technician)

پائین‌ ترین سطح مدارک سیسکو، CCENT است که مباحث پایه و اولیه شبکه‌ سازی را شامل می ‌شود. این آزمون برای آشنایی افراد در خصوص مباحث نصب، مدیریت و عیب‌یابی شبکه‌ های کوچک طراحی شده است و در حقیقت قدم اولیه برای کسب مدرک CCNA به شمار می‌ رود. برای کسب مدرک CCENT شما باید در آزمون ICND1 با کد 640-822 ثبت نام نمائید.

CCNA (Cisco Certified Network Associate)

این مدرک اساس و مبانی دانش شبکه را در اختیار شما قرار می‌دهد. کارشناسانی که مدرک CCNA را کسب کنند توانایی نصب، راه‌اندازی، پیکربندی و مدیریت شبکه‌های LAN و نیز WAN را در مقیاس کوچک (کمتر از 100 نود) خواهند داشت. در سرفصلهای این آزمون شما با پروتکلهای IP, IGRP, Frame Relay, RIP Ethernet, و... در کنار مفاهیمی نظیر لایه‌ های شبکه، سوئیچ، روتر  List Access, VLANو بسیاری عبارات و اصطلاحات دیگر آشنا می‌ شوید و از نحوه پیاده ‌سازی ‌پروتکلها در ابزارهای شبکه نیز آگاه خواهید شد. این آزمون که در حالت کلی با کد 640-802 تعریف شده است در حقیقت دو آزمون اولیه را شامل می‌شود: ICND1 یا CCENT با کد 640-822 و ICND2 با کد 640-816 . شما برای دریافت مدرک CCNA دو گزینه را در اختیار دارید. در روش اول می‌توانید در آزمون CCNA با کد 640-802  شرکت کرده و مباحث هر دو بخش ICND1 و ICND2 را به‌ صورت همزمان مطالعه و در آزمون شرکت کنید. گزینه دوم برای دریافت مدرک CCNA این است که به صورت جداگانه و در دو مرحله در آزمونهای ICND1 و ICND2 شرکت نمائید. در این حالت و در مرحله اول شما پس از قبولی در آزمون اول مدرک CCENT را دریافت خواهید کرد و برای کسب مدرک کلی CCNA باید آزمون ICND2 را نیز پشت سر بگذارید.

با وجودی که CCNA یک مدرک پایه محسوب شده و مباحث کلی را در برمی ‌گیرد، اما سیسکو شاخه ‌های دیگری را نیز برای CCNA تعریف کرده است که روی مهارتهای خاصی در حوزه شبکه ‌سازی تاکید دارند. در اینجا به تعدادی از مهمترین آزمونهای این شاخه اشاره می ‌کنیم:

CCNA Security

از آنجایی که در حوزه شبکه‌ سازی مبحث امنیت از اهمیت بالایی برخوردار است، بنابراین در سطوح اولیه نیز به پیاده‌ سازی روشهایی برای تامین امنیت شبکه احتیاج خواهیم داشت. سرفصلهای این آزمون، دانش لازم برای ایجاد امنیت و همچنین کاهش آسیب‌ پذیری زیرساختهای شبکه و کاهش تهدید‌ها را در اختیار شما قرار خواهد داد. مباحث این آزمون شامل نصب، عیب ‌یابی و بازبینی ابزارهای شبکه برای دستیابی به یکپارچگی، دسترس‌ پذیری و محرمانگی اطلاعات و ابزارها می‌باشد. کسب مدرک CCNA Security مستلزم شرکت در آزمون IINS  640-533 خواهد بود.

CCNA Voice

این مدرک برای افرادی که در حوزه انتقال صدا توسط زیرساختهای شبکه فعالیت دارند مناسب است و با توجه به گسترش تمایل کاربران و مدیران شبکه در استفاده از این فنآوری امروزه از اهمیت به‌ سزایی برخوردار می‌باشد. مدرک این آزمون مهارتهای شاخه فنآوریهای VoIP (Voice over IP) مانند IP PBX IP Telephony,، کنترل تماس و راه‌ حلهای ایمیل صوتی را شامل می‌شود. این آزمون با کد 640-461 تعریف شده است.

CCNA Wireless

این مدرک بر روی تقویت مهارتهای شما در پیکربندی، اجراء و پشتیبانی از شبکه‌های WLAN خصوصا شبکه‌ های بیسیمی که از ابزارها و تجهیزات شبکه ‌سازی بیسیم سیسکو استفاده می‌کنند تاکید دارد. آزمون CCNA Wireless که با کد 640-721 تعریف شده است به شما این امکان را می‌دهد تا توانایی لازم را در راه‌اندازی، بازبینی و عیب‌ یابی اولیه شبکه‌های بیسیم به‌ دست آورید.

CCDA (Cisco Certified Design Associate)

افرادی که موفق به کسب این مدرک می ‌شوند قابلیت طراحی شبکه‌ های LAN , WAN و یا سرویسهای باند پهن را خواهند داشت. برای شرکت در این آزمون (کد 640-864) نیاز به گذراندن آزمون CCNA نخواهید داشت با این وجود شرکت سیسکو به افرادی که قصد شرکت در این آزمون را دارند توصیه می‌کند که با دانش ارائه شده در مباحث CCNA نیز آشنا باشند.

مدارک حرفه‌ای یا Professional

CCNP (Cisco Certified Network Professional)

این مدرک دانش شبکه را در سطح پیشرفته در اختیار شما قرار خواهد داد. با مطالعه سرفصلهای CCNP، شما به عنوان یک کارشناس شبکه قادر خواهید بود در شبکه‌ هایی متوسط با تعداد نود بیشتر (100 تا 500 نود) به نصب، پیکربندی و عیب‌ یابی ابزارهای شبکه بپردازید. در این آزمون موضوعات امنیت، شبکه ‌های تحت پوشش،  QoS (Quality of Servic) شبکه‌ های VPN ، فنآوریهای باند پهن و... مورد تاکید قرار گرفته‌اند. نسخه جدید این آزمون که سیسکو آن‌ را در سال 2010 ارائه کرد، در سه کتاب مجزا ارائه شده است و مباحث در سه گروه  Switch،Route  و TShoot تفکیک شده‌اند. شما می‌توانید در هر آزمون به صورت جداگانه ثبت ‌نام نموده و پس از قبولی مدرک آن مبحث را دریافت کنید.

آزمون Route که با کد 642-902 تعریف شده است، مباحث مسیریابی، پروتکلهای مسیریابی و همچنین پیکربندی روترها را به صورت تخصصی در بر می‌گیرد. سیسکو در آزمونSwitch (642-813)  به ارائه و معرفی روشهای پیکربندی سوئیچهای سیسکو پرداخته است. در صورتی که بتوانید آزمونهای Switch و Route را با موفقیت پشت سر بگذارید، گام بعدی برای کسب مدرک CCNP، شرکت در آزمون TShoot خواهد بود. در مباحث این آزمون بر مهارتهای عیب‌ یابی و نگهداری شبکه‌ های سیسکو تاکید شده است. این آزمون با کد 642-832 تعریف می‌شود.

شما می‌ توانید در دو آزمون Route (که با نام BSCI نیز شناخته می‌شود) و آزمون Switch (که با نام BCMSN نیز شناخته می‌شود) به صورت همزمان شرکت کنید که در اینصورت با کد 642-892 تعریف خواهد شد. از سوی دیگر در این سطح از مدارک سیسکو آزمونهای دیگری نیز وجود دارند که مهارتها و قابلیتهای ویژه‌ای را در اختیار شما قرار خواهند داد.

CCDP (Cisco Certified Design Professional)

CCDP یک مدرک پیشرفته در طراحی شبکه محسوب می‌شود و دانش لازم در خصوص تجهیزات و ابزارهای سیسکو و روشهای اتصال آنها به یکدیگر را در اختیار کارشناس شبکه قرار می‌دهد. با مطالعه مباحث و قبولی در این آزمون شما قادر خواهید بود به طراحی و راه‌اندازی شبکه، آدرس‌ دهی و مسیریابی پیشرفته، مدیریت شبکه، مراکز داده و نیز معماری شبکه‌ های پیچیده و گسترده بپردازید.

CCNP-Security

این آزمون برای کارشناسان شبکه که به صورت اختصاصی وظیفه برقراری و تامین امنیت اجزاء و تجهیزات شبکه را برعهده دارند و نیز به راه‌اندازی، پشتیبانی و عیب ‌یابی فایروالها، VPNها و راه‌ حلهای IDS/IPS برای محیط شبکه خود می ‌پردازند طراحی شده است. پیش‌ نیاز شرکت در این آزمون، کسب مدرک CCNA-Security می‌ باشد و برای آمادگی در این آزمون می‌ توانید مباحث زیر را مطالعه نمائید.

- Secure 642-637

- Firewall 642-617

- VPN 642-647

- IPS  642-627

CCSP (Cisco Certified Security Professional)

همانگونه که از نام این آزمون پیداست موضوعات امنیت شبکه‌ های سیسکو را در سطح پیشرفته و حرفه‌ ای در برمی‌ گیرد. برای دستیابی به این مدرک، شما باید روی مباحثVPN, IDS, PIX firewall, Secure IOS  و... تسلط کافی را داشته باشید.

CCNP-Voice (Cisco Certified Network Professional Voice)

این مدرک که میان کارشناسان شبکه با نام CCVP نیز شناخته می‌شود، آگاهی و مهارت لازم جهت راه‌اندازی و مدیریت زیرساخت ‌های شبکه برای تامین سرویسهای ارتباطی یکپارچه را به دست می‌آورد. برای کسب این مدرک ابتدا باید آزمون CCNA Voice را با موفقیت بگذرانید. آزمونهای مورد نیاز برای CCVP شامل موارد زیر می‌باشند.

- Cvoice 642-437

- CIPT1 642-447

- CIPT2 642-457

- Tvoice 642-427

- CAPPS 642-467

CCNP-Wireless (Cisco Certified Wireless Professional)

این آزمون تمامی مباحث و بخشهای اصلی شبکه ‌های بیسیم را دربرمی‌ گیرد. برای کسب این مدرک، باید چهار آزمون زیر را پس از گذراندن آزمون CCNA Wireless پشت سر بگذارید.

CUWSS: Conducting Cisco Unified Wireless Site Survey 642-731

IUWVN: Implementing Cisco Unified Wireless Voice Networks 642-741

IUWMS: Implementing Cisco Unified Wireless Mobility Services 642-764

IAUWS: Implementing Advanced Cisco Unified Wireless Security 642-736

مدارک سطح پیشرفته یا Expert

مدارک این سطح نیازمند سالها تجربه و فعالیت عملی در حوزه‌ شبکه‌ ها به صورت حرفه‌ ای بوده و تنها مطالعه مباحث این سطح از آزمونها تضمین کننده قبولی در آزمون نخواهد بود. این سطح از آزمونهای سیسکو هزینه بسیار بالایی داشته و در مراکز خاصی از دنیا و به طور تقریبی در 10 مرکز آزمون برگزار می‌شوند.

CCIE (Cisco Certified Internetworking Expert)

به راحتی می ‌توان گفت که مدرک CCIE از ارزش بالایی در صنعت شبکه ‌سازی برخوردار است. این آزمون از دو بخش آزمون کتبی با صد سوال و بخش آزمون لابراتوار که در حدود 8 ساعت می‌ باشد تشکیل شده است. البته هنگامی که این آزمون برای نخستین بار توسط سیسکو ارائه شد آزمون بخش لابراتوار دو روز به طول می ‌انجامید که در حال حاضر به 8 ساعت کاهش پیدا کرده است. در واقع آزمون لابراتوار به این دلیل طراحی شده است که قابلیتهای فرد را نه به ‌صورت تئوری بلکه در شرایط عملی نیز بیازماید. در حقیقت کارشناسان حرفه‌ ای و فعال در حوزه شبکه‌ سازی که از مهارت، دانش و تجربه لازم برای پیکربندی، مدیریت و پیاده ‌سازی شبکه‌ های Enterprise برخوردارند که از تعداد ابزارهای متعدد و با کاربران بسیار زیاد تشکیل می‌شوند، می‌توانند شانس خود را برای شرکت و قبولی در این آزمون بیازمایند.

شما می ‌توانید پس از کسب مدارک CCNA و CCNP برای شرکت در این آزمون ثبت‌ نام نمائید. با این وجود از آنجایی که قبولی در آزمون CCIE به تجربه و دانش بالایی نیازمند است این امکان نیز وجود دارد که بدون مدارک پیش ‌نیاز و به صورت مستقیم اقدام به شرکت در آزمون CCIE نمائید. در حقیقت CCIE به عنوان یک مدرک در سطح دکترا در حوزه شبکه‌ سازی محسوب می‌شود، بنابراین همانگونه که گفته شد: تجربه، مهارت و دانش نکات کلیدی برای کسب این مدرک به شمار می ‌روند و تنها 3 درصد از افرادی که مدارک سیسکو را کسب کرده‌اند اقدام به شرکت در این آزمون می‌ کنند. پس از آنکه آزمون کتبی CCIE را با موفقیت بگذرانید برای شرکت در آزمون لابراتوار 18 ماه زمان خواهید داشت. در صورتیکه در این آزمون موفق نشوید، سه سال از تاریخی که آزمون کتبی را با موفقیت گذرانده‌اید برای شرکت در آزمون لابراتوار به شما فرصت داده خواهد شد. در صورتیکه در مدت زمان تعیین شده نتوانید برای آزمون عملی آماده شوید مجبور خواهید بود که مجددا در آزمون کتبی نیز شرکت نمائید.

آزمون CCIE نیز مانند سایر مدارک سیسکو در سطوح مختلف، به شاخه‌ های متعددی تقسیم‌ بندی می‌شود که در حقیقت مدارک پیشرفته و حرفه‌ ای آنها به شمار می‌ روند و این گرایشها برای شبکه‌ های Enterprise مورد توجه قرار می‌ گیرند، که از مهمترین این آزمونها می ‌توان به CCIE Security CCIE Service, Provider CCIE Voice, CCIE Storage, Networking CCIE Wireless, Cisco, Certified Architect (CCAr) اشاره کرد.